Mersin Halkının Akkuyu Nükleer Santral Projesi ve Sektörel Etkileri Hakkındaki Görüşleri
Özet
Enerji politikaları oluşturulurken ulusal ve bölgesel ölçekte halkın da talepleri mutlaka dikkate alınması gerekmektedir. Çünkü tercih edilen enerji kaynaklarının ekonomik etkileri olduğu kadar çevresel ve sosyal diğer etkileri de olmaktadır. Bu çalışma, toplumsal kabul olmadan yaratılan negatif dışsallıkların ortaya çıkaracağı sosyal maliyetlerin daha çok o bölgenin insanını olumsuz etkileyeceği noktasından hareket etmektedir. Bu makalenin amacı, Mersin halkının hem nükleere hem de Akkuyu Nükleer Santrali’ne bakışını ampirik olarak incelemektir. Bu çalışmadaki veriler, 2016’da elde edilen ampirik verilerden oluşmaktadır. Bu çalışma aynı zamanda, Türkiye’de nükleere bakış ile ilgili bölgesel olarak en kapsamlı alan çalışması özelliği taşımaktadır. Araştırmaya konu olan değişkenler arasında ki-kare ve logistik regresyon analizi yapılmıştır.
Yapılan alan çalışması sonucunda; Mersinlilerin yaklaşık %78’i nükleer santrale olumsuz bakarken, yaklaşık %84’ü Akkuyu Nükleer Santrali’nin doğru bir karar olmadığını düşünmektedir. Mersin halkı, yapımı süren Akkuyu Nükleer santralinin en çok tarım sektörünü olumsuz etkileyeceğini bunu da turizm sektörünün takip edeceğini düşünmektedir.
Bu çalışmayla birlikte, Mersin halkının bu proje ile ilgili düşüncesinin ne yazık ki dikkate alınmadığı belirlenmiştir. Oysa, gelişmiş ülkelerde bölgeyi etkileyen büyük projelerde yerel halkın katılımı son derece önem arz etmektedir. Yapımı süren Mersin Akkuyu Nükleer Santrali’n geleceği ve toplumsal bakışı ile ilgili sürecin tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. Mevcut projenin aşamalarının şeffaf bir şekilde, yerel yönetim, ilgili oda ve STK’ların denetime tabii tutulması ve doğrultuda kamuoyunun bilgilendirilmesi gerekmektedir. Aksi taktirde, bu projenin bölgede yaratacağı olası olumsuz ekonomik ve çevresel etkilerin daha da derinleşip artmasına neden olacaktır.
##plugins.generic.paperbuzz.metrics##
Referanslar
Akın, Fahamet, Üçdoğruk, Şenay; Deveci, İpek. (2000), Istanbul İli Hanehalkı Tüketim Harcamalarının Sıralı Probit Olasılık Modelleriyle İncelenmesi, T.C DİE Araştırma Sempozyumu, 27-29 Kasım.
Baydoğan, Nilgün. (2006). “Endüstriyel ve Ekonomik Gelişmede Nükleer Teknolojinin Etkisi”, (Ed) Hüseyinoğlu, A., Sürdürülebilir Kalkınma için Nükleer Enerjinin Önemi, Tasam Yayınları, İstanbul
Bobat, Alaeddin (2006). Akkuyu Nükleer Santralı Üzerine Bir Anket ve Düşündürdükleri, Türkiye 10. Enerji Kongresi, Düzenleyen Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi 28 Kasım 2006, Ankara.
Dayday, Necmi. (2006). “Nükleer Enerji ve Uluslararası İlişkiler”, (Ed) Hüseyinoğlu, A., Sürdürülebilir Kalkınma için Nükleer Enerjinin Önemi, Tasam Yayınları, İstanbul.
Dayday, Necmi. (2007). Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, Stratejik Araştırmalar Dergisi, (10):32-39.
Demaris, Alfred., A Tutorial In Logistic Regression, Journal of Marriage & the Family, Vol.57, Issue 4, 1995. DOI: https://doi.org/10.2307/353415
Donald, A., B. & Lindgren, B. W., (1996) Statistics: Theory and Methods. 2nd. Edition, Wadsworth Publishing Company, California.
Dinler, Zeynel. (2011). İktisada Giriş (17. Baskı). Bursa: Ekin Kitabevi.
Doğanay, Hayati. (1998) Enerji Kaynakları, Şafak Yayınevi, Erzurum.
Ediger, Volkan, & Kentmen, Çiğdem. (2010). Enerjinin Toplumsal Boyutu ve Türk Halkının Enerji Tercihleri/Social Dimension of Energy and Energy Choices of Turkish Public. Mülkiye Dergisi, 34(268), 281-300.
Ekşi, Ali. (2014) “Fukuşıma Nükleer Kazasının Nükleer Enerji Yatırımlarında Sosyal Kabul Üzerıne Etkısı. Küresel Sorunlar ve Çözüm Arayışları”, 2. Uluslararası Davraz Kongresi Bildiriler Kitabı.1779-1800.Isparta
Eş, Hüseyin, Mercan, Sibel, Işık, Ayas, Cemalettin. (2016). Türkiye İçin Yeni Bir Sosyo-Bilimsel Tartışma: Nükleer İle Yaşam. Turkish Journal of Education. Vol. 5. Issue 2. DOI: https://doi.org/10.19128/turje.92919
IAEA (2006). Basic İnfrastructure for a Nuclear Power Project, June 2006, IAEA-TECDOC-1513, Vienna, Austria.
İşleri, Emre. Özen, Cem. 2012. Türkiye’de Sürdürülebilir Enerji Politikaları Kapsamında Nükleer Enerjinin Konumu. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi No:47. (Ekim 2012). ss.161-180
Kargı, Veli. Yüksel, Cihan. (2010). Çevresel Dışsallıklarda Kamu Ekonomisi Çözümleri. Maliye Dergisi, 159, 183-202.
Kartal, Mahmut. (1998) Bilimsel Araştırmalarda Hipotez Testleri, Parametrik ve Nonparametrik Teknikler, 2. Baskı. Şafak Yayınevi. Erzurum.
McKelvey, R. D., Zavoina, W., A Statistical Model for TheAnalysis of Ordinal Level Dependent Variables, Journal of Mathematical Sociology, 4, 1975. DOI: https://doi.org/10.1080/0022250X.1975.9989847
Münir, Metin. (2011). Akkuyu’da bir kaza olursa Rusya 700 milyon euro’nun üzerini karşılamayacak, Milliyet Gazetesi,
http://ekonomi.milliyet.com.tr/akkuyu-da-birkaza-olursa-rusya-700-milyon-euro-nun uzerinikarsilamayacak/ekonomi/ekonomiyazardetay/02.05.2011/1384845/default.htm, (Erişim:26.03.2014).
Palabıyık, Hamit. Yavaş, Hikmet. Aydın, Murat. (2010). Türkiye’de Nükleer Santral Kurulabilir Mi? Çatışmadan Uzlaşıya: Türkiye’de Nükleer Enerji Projelerinde Sosyal Kabul Sorunu Ve Halkın Reddetme Sendromunun Araştırılması. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(2), 175-201.
Üçdogruk, Senay; Fahamet Akın ve Emeç Hamdi; (2001), Türkiye Hanehalkı Eğlence Kültür Harcamalarında Tobit Modelin Kullanımı, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3, ss.13-26.
Ünsal, Erdal. M. (2010). Mikro İktisat (8. Baskı). Ankara: İmaj Kitabevi.
Tuğrul, Beril.A. (2006). “Türkiye’nin Nükleer Enerji Seçeneği”, (Ed) Hüseyinoğlu, A., Sürdürülebilir Kalkınma için Nükleer Enerjinin Önemi, Tasam Yayınları, İstanbul.