Koalisyon ve Tek Parti Hükümetlerinin Sürdürülebilir Siyaset Açısından Karşılaştırılması: 1950-2015 Arası Parti ve Seçim Sistemleri Etkileşimi

Anahtar Kelimeler: Seçim Sistemleri, Koalisyon Teorileri, Türkiye’de Seçimler, Tek Parti Hükümetleri, Koalisyon Hükümetleri, Sürdürülebilir Siyaset

Özet

Türk siyasal hayatı her ne kadar sürekli istikrarsızlıklar ve ekonomik dalgalanmalar ile anılsa da kısa sayılabilecek bir süre içerisinde oldukça fazla tecrübe kazanmış olduğu değerlendirilmiştir. Birçok parti ve seçim sistemlerinin denendiği, tek parti hükümeti ve koalisyon hükümeti dönemlerinin birden fazla örneği ile zenginleşmiş bir siyasal hayata sahip olmak aslında ülke menfaatleri açısından oldukça değerlidir. Ancak baskı gruplarının çeşitli müdahalelerine şahit olunmasının ve neredeyse her on yılda bir askeri darbe veya müdahalelerin gerçekleşmesinin demokrasinin siyasal zeminde gelişmesini engellemesine ve yukarıda bahsedilen zenginliğin karşılığının tam olarak alınamamasına neden olduğu söylenebilir.

Türkiye’de çok partili hayatın 1950’den itibaren başladığını ifade etmek yanlış olmaz. Bu kapsamda yaklaşık yetmiş yıllık bir tecrübenin gerek yazılan tezlerde gerekse bilimsel makalelerde hak ettiği kadar yer almadığı tespit edilmiştir. Bu maksatla kaleme alınan bu çalışmada 1950-2015 yılları arasındaki seçimler ele alınmış olup kurulan tek parti ve koalisyon hükümetlerinin siyasi ve ekonomik istikrarı incelenmiştir. Elde edilen sonuçlardan sürdürülebilir siyaset konusunda bir analiz yapılmaya çalışılmıştır. Bu anlamda çalışmada; büyüme, enflasyon, işsizlik gibi istikrar temelli ekonomi tanımlamalarının yanında demokrasi, katılım kültürü, çoğulculuk ve siyaset ahlâkı üzerinden sürdürülebilirliğin önemi ortaya koymaya çalışılmıştır.

##plugins.generic.paperbuzz.metrics##

Ölçüm Çağırılıyor ...

Referanslar

Aleskerov, F., Ersel, H. & Sabuncu, Y. (1999), Seçimden Koalisyona Siyasal Karar Alma, Ankara, Efil Yayınevi.

Aslan, M. ve Bilge, S. (2009), Türkiye'de 1950–2006 Döneminde Bütçe Gelir Gider Yönetimi Üzerine Ampirik Bir Çalışma: Tek Parti ve Koalisyon Hükümetlerinin Karşılaştırması, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4, 3, 265-288.

Clark T.D., Larson J.M., Mordeson J.N. & Wierman M.J. (2008), Extension of the portfolio allocation model to surplus majority governments: a fuzzy approach, Public Choice, 134, 179–199. DOI: https://doi.org/10.1007/s11127-007-9214-5

Cotteret, J. & Emeri, C. (1991), Seçim Sistemleri, İstanbul, İletişim Yayınları.

Devlet Planlama Teşkilatı, Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Ankara.

Diamond, L., Economic, (1992), Development and Democracy Reconsidered, American Behavioral Scientist, 35, 4/5, 450-499. DOI: https://doi.org/10.1177/000276429203500407

Dowding, K. (2006) Can Populism Be Defended? William Riker, Gerry Mackie and the Interpretation of Democracy. Government and Opposition, 41(3), 327–346. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1477-7053.2006.00182.x

Fishburn P.C. & Brams S.J. (1996) Minimal winning coalitions in weighted-majority voting games Social Choice and Welfare, September, 13/4, 397-417. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00182851

Gözler, K. (2011), Anayasa Hukukuna Giriş, Bursa, Ekin Basım Yayın.

Güçlü, S. & Bilen, M. (1995), 1980 Sonrası Dönemde Gelir Dağılımında Meydana Gelen Değişmeler, Yeni Türkiye Dergisi, 6, 160-171.

Günal, E. (2005), Türkiye’de Seçim Sistemlerinin Siyasal Kurumlar Üzerindeki Etkileri, Ankara, Turhan Kitabevi.

Heywood, A. (2006), Siyaset, Ankara, Liberte Yayınları.

Hinckley, Barbara. (1972) Coalitions in Congress: Size and Ideological Distance. Midwest Journal of Political Science, 16/2, 197-207. DOI: https://doi.org/10.2307/2110055

Kalaycıoğlu, E. (1984), Çağdaş Siyasal Bilim: Teori Olgu ve Süreçler, İstanbul, Beta Basım Yayım ve Dağıtım.

Kalaycıoğlu, E. (1989), Demokratik Konsolidasyon ve Türk Siyasal Hayatı, Türk Demokratik Vakfı Bülteni.

Kapani, M. (2000), Politika Bilimine Giriş, Ankara, Bilgi Yayınevi.

Karaca, O. (2003), Türkiye’de Koalisyon Hükümetleri, Tek Parti Hükümetleri ve Ekonomi, İktisat, İşletme ve Finans, 18, 207, 90–100. DOI: https://doi.org/10.3848/iif.2003.207.1596

Karpat, K.H. (2013), Kısa Türkiye Tarihi 1800-2012, İstanbul, Timaş Yayınları.

Kazgan, G. (2005), Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2001), İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Kışlalı, Ahmet Taner. (1987), Siyaset Bilimî, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi.

Lijphart, A. (1984), Çağdaş Demokrasiler, (Çeviri: Prof. Dr. Ergun Özbudun), Ankara, Türk Demokrasi Vakfı ve Siyasi İlimler Derneği Ortak Yayını.

Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü Resmi İnternet Sayfası, Siyasi Partiler Kanunu, Mevzuat Bilgi Sistemi, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2820.pdf, (Erişim: 15.10.2021)

Özbudun, E. (1979), Siyasal Partiler, Ankara, AÜ Hukuk Fakültesi Yayınları.

Özkan, A. (2007), Siyasal İletişim Stratejileri, Ankara, Tasam Yayınları.

Öztekin, A. (2000), Siyaset Bilimine Giriş, Ankara, Siyasal Kitabevi.

Pedersen, H.H. (2012), What do Parties Want? Policy versus Office, West European Politics, 35, 4, 896-910. DOI: https://doi.org/10.1080/01402382.2012.682350

Resmi Gazete, Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), 01 Temmuz 2006, Sayı 26215.

Riker, W.H. (1962), The Theory of Political Coalitions, New Heaven and London, Yale University Press.

Robinson, J.A. (1963), Review: Decision-Making and Coalition Building: The Theory of Political Coalitions by William H. Riker, The Journal of Conflict Resolution, 7, 4, 763-768. DOI: https://doi.org/10.1177/002200276300700409

Sartori, G. (1970), Concept Misformation in Comperative Politics, The American Political Science Review, 64, 4, 1033-1053. DOI: https://doi.org/10.2307/1958356

Sayarı, S. (1980), Parlamenter Demokrasilerde Koalisyon Hükümetleri, İstanbul, Boğaziçi University Press.

Soyak, A. (2003), Türkiye’de İktisadi Planlama: DPT’ye İhtiyaç Var mı?, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4, 2, 167-182. DOI: https://doi.org/10.31671/dogus.2019.316

Takım, A. & Ceyhan, M.S. (2011), Türkiye’de Çok Partili Rejime Geçişten Sonra Tek Parti İktidarlarının Ekonomik Büyüme Performansları, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 48, 559, 29-46.

Toprak, S.V. (2013), İlk Osmanlı Seçimleri ve Parlamentosu, Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 26. Sayı, 171-192.

Turhan, M. (1995, Siyaset ve Anayasa, Ankara, Gündoğan Yayınları.

Türk Dil Kurumu (TDK) Resmi İnternet Sayfası, https://www.tdk.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 19.10.2021)

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Resmi İnternet Sayfası, İstatistiksel Göstergeler,1923-2008. https://www.tuik.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 19.10.2021)

T.C. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Resmi İnternet Sayfası, Seçim Arşivi, https://www.ysk.gov.tr/tr/secim-arsivi/2612, (Erişim Tarihi: 22.11.2021)

Yayınlanmış
2021-12-29
Nasıl Atıf Yapılır
Alptekin, G. (2021). Koalisyon ve Tek Parti Hükümetlerinin Sürdürülebilir Siyaset Açısından Karşılaştırılması: 1950-2015 Arası Parti ve Seçim Sistemleri Etkileşimi. Teorik Ve Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi , 3(4), 410-439. https://doi.org/10.37241/jatss.2021.44